Deze maand is De Voetnoot in Almere Stad aangewezen als gemeentelijk monument. Het gebouw behoort tot de oudste gebouwen van het centrum van Almere Stad. De Voetnoot vervulde vanaf de opening in 1987 de functie van een laagdrempelig cultuurgebouw voor Almeerders en is daarom geliefd bij inwoners en gebruikers. Van oorsprong zaten het centrum van kunstzinnige vorming (CKV) en de centrale bibliotheek er samen onder één dak. 

We kozen de voorzijde van een brochure over De Voetnoot uit 1987 uit de collectie van Stadsarchief Almere als foto van de maand. Het CKV had een gele accentkleur in het interieur, de bibliotheek had de kleur blauw en dat zien we terug in dit beeld, samen met de typerende vormgeving uit de jaren '80.

De Voetnoot in de collectie van het stadsarchief

'De Voetnoot is ontworpen door gemeentearchitect T.K. (Tjitte) Tigchelaar. De bouwsom bedraagt 14,6 miljoen gulden', zo valt verder in de brochure te lezen. In de collectie van Stadsarchief Almere is nog veel meer materiaal over De Voetnoot beschikbaar zoals het complete bouwdossier met allerlei bouwtekeningen, luchtfoto's en beelden van het gebouw vanaf het slaan van de eerste paal in 1986 tot nu. In het stadsarchief zit ook een opname van Almere TV van de opening in oktober 1987. Al dit materiaal is online terug te vinden in de database van het stadsarchief en kun je – op aanvraag– ook komen inzien in het stadsarchief. 

Toewijzen monumenten status

Het onderzoek naar de monumentenstatus van De Voetnoot begon vorig jaar met een waardestellend onderzoek en een publiekspeiling, waarna de Commissie Welstand en Erfgoed positief adviseerde over de aanwijzing. Het college besloot in maart 2024 om De Voetnoot monument te maken.

In het monumentenregister van Almere is meer over de geschiedenis en de officiële redengevende omschrijving terug te vinden. Zo worden onder andere de cultuurhistorische waarde van het multifunctionele gebouw beschreven, de architectonische kwaliteit en hoe het gebouw onderdeel maakt van het collectieve geheugen van de stad. "Tigchelaar heeft geprobeerd het gebouw een zo tijdloos en dus een zo flexibel mogelijk kader te creëren, waarbinnen volop ruimte is voor de veranderingen".

Naar aanleiding van dit nieuwe monument voor Almere besteedde onder andere de Volkskrant (‘Het gaat om het verhaal’) en Nieuwsuur TV ('Er is niets mis met niksige gebouwen') aandacht aan De Voetnoot en de waardering voor gebouwen in Almere. Stadsarchief Almere vertelde over De Voetnoot bij Omroep Flevoland ('Een diepe duik in de geschiedenis van de Voetnoot').

De Voetnoot nu

Sinds het verhuizen van het CKV in 2007 en de bibliotheek in 2010 functioneert het gebouw De Voetnoot als bedrijfsverzamelgebouw voor creatieve ondernemers, kunstenaars en theatergezelschappen. Er is er ook een café in gevestigd. Lange tijd hadden deze gebruikers zorgen dat het gebouw gesloopt ging worden en zetten daarom de campagne Stop Sloop de Voetnoot op. Op de website maak je kennis met een deel van de gebruikers en is aanvullende informatie te vinden over de geschiedenis van dit 5e monument van de stad. 

Update: over de naam 'Voetnoot'

Een medewerker van de bibliotheek heeft de naam 'Voetnoot' bedacht. CKV en bibliotheek hadden samen een namenwedstrijd bedacht. De winnende naam verwijst naar een voetnoot in een boek, en een (muziek)noot. De winnende naam schijnt in een koker onder de grond voor De Voetnoot begraven te liggen.